quinta-feira, 20 de outubro de 2011

Problema Partisipasaun Feto ba Vida Politika Vantagem Politika Luan, Persiza Kapasita Matenek

KALOHAN politika nasional Timor Leste kumesa sirkula manmanas iha teritoriu tomak, antes tama ba eleisaun geral 2012. Pergunta importante ida mak ema sempre koalia maka oinsa partisipasaun feto ba vida politika?. Vantagem luan ba sira ka lae?.

Sobre vantagem ka potensia, haktuir ba buat nebe determina ona iha Konstituisaun RDTL katak, sidadaun hotu (feto, mane) iha direitu hanesan. Laiha portaun ida mak impede feto sira atu labele involve iha vida politika. Factor importante no determinadu tebes mak, oinsa sira nia preparasaun. Oinsa sira nia kapasidade politika. Sira nia intelektualidade politika preparadu ka lae. Pergunta hirak nee, sadik feto sira atu hatan.

Tuir fiskalizasaun UNDP indika katak, partisipasaun feto TL ba vida politika sei menus. Dala ida tan, laiha portaun ida mak taka dalan ba sira. Vantagem ba feto sira nakloke luan. Potensia ne’e ejiji tebes feto sira kapasita a’an hodi bele kompete. Ejijensia nee importante tamba ha’re hikas ba eleisaun geral 2007, partisipasaun feto ba vida politika ki’ik loos: ida deit 15 porsentus.

Progresu lao ba oin nafatin. Tuir fiskalizasaun UNDP, agora partisipasaun feto aumenta ona ba 32 porsentus. Entaun eleisaun geral 2012, vantagem ba feto sira iha Parlamento Nasional, bele hetan 21 kadeira. Potensia politika feto sira nee, fulan hirak liuba UNDP haklaken iha Ambeno, Oecusse. Ho porsentasaun nebe iha, UNDP espera feto TL persiza kapasita a’an para bele kompete iha vida politika.

Idalina Sequeira Lelan (husi Partidu Fretilin) rekonhese katak, vantagem politika ba feto sira iha nasaun ida nee, hatudu progresu diak. Laiha portaun ida mak taka netik dalan. Neduni, atu bele involve iha vida politika, uluk nanain feto sira presiza kapasita a’an. Tenki kapasita intelektualidade. Kestaun hanesan hato’o husi Francisca Abi, lider komunitaria husi Suco Naimeco, Pante Macasar. Nia dehan lei iha nasaun ida nee, fo dalan duni ba feto sira atu partisipa iha vida politika. Importante maka tenki prepara kapasidade politika. Preparasaun labele dehan, hotu-hotu tenki aktivu iha parpol maibe mos bele dezenvolve liuhusi seitor sel-seluk. Atu nunee, bainhira kompete iha vida politika, bele kompete iha programa oioin. san

STL, 20 Outubru 2011

Sem comentários:

Enviar um comentário

counter for blogger
FETO-ALOLA FETO-ONU REDE-FETO FETO-EDUCA SAI-FETO FETO-JOVEM FETO-TIMOR FETO-LINKS